Quyết định của Vương quốc Anh trong việc sử dụng công nghệ chỉnh sửa gen trên cây trồng sẽ là một quyết định đáng hoan nghênh và mong đợi đối với nông dân và người tiêu dùng. Được giới thiệu với Quốc hội vào tháng 5, Dự luật Công nghệ gen của chính phủ hứa hẹn Vương quốc Anh sẽ tiếp tục là trung tâm của cải tiến nông nghiệp cũng như duy trì sản xuất nguồn thực phẩm an toàn, bổ dưỡng với giá cả phải chăng.
Chúng ta không thể cứu thế giới ngày mai bằng cách đi ngược lại sự phát triển
Chúng ta đang dần tiến vào tương lai của ngành nông nghiệp cùng với sự tự tin mới và nhiều giải pháp thực hành mang tính chính xác hơn.
Dự luật này cần có thời gian để được thông qua và không thể có thời điểm nào hoàn hảo hơn lúc này. Môi trường của chúng ta đang phải đối mặt với áp lực khủng khiếp, nguồn cung thực phẩm không bền vững và giá cả cứ tiếp tục leo thang. Đại dịch Covid-19 đã cho thấy nguồn cung thực phẩm dễ bị ảnh hưởng như thế nào, và cuộc chiến Ukraine đang diễn ra lại tiếp tục gióng lên hồi chuông cảnh báo về vấn đề này. Chúng ta cần đến nhiều giải pháp bền vững với sự hỗ trợ của các công nghệ an toàn nhằm giúp nông dân sản xuất được nhiều lương thực hơn với nguồn đầu vào ít hơn, cũng như cải thiện nguồn cung và an ninh lương thực cho mọi người.
Tại trang trại của tôi tại miền Nam nước Anh, chúng tôi trồng lúa mạch, lúa mì, cải dầu và các loại cây cung cấp protein. Chúng tôi luôn tìm cách sản xuất thực phẩm lành mạnh và giá cả phải chăng với ít nguyên liệu đầu vào hơn, chẳng hạn như nước, phân bón và các sản phẩm bảo vệ thực vật. Nông dân có thể vừa nuôi thế giới vừa chăm sóc trái đất, nhưng chúng tôi cũng được cho phép để làm được điều đó. Nông nghiệp công nghệ cao được quản lý hợp lý sẽ đem lại nhiều lợi ích cho nông trại, cho người tiêu dùng và cho cả hành tinh này.
Để thực hiện những mục tiêu đầy tham vọng này, chúng ta cần các công cụ như chỉnh sửa gen (Gene editing – GE).
Tính khoa học đằng sau công nghệ chỉnh sửa gen rất đơn giản. Nó cho phép chúng ta thực hiện và thử nghiệm lai tạo giống theo cách thông thường nhưng với tốc độ nhanh hơn. Kỹ thuật chỉnh sửa gen khai thác sức mạnh của công nghệ sinh học nhằm tái thiết kế các gen trong cây trồng, từ đó giúp chúng chống lại bệnh tật hoặc tạo khả năng chịu hạn. (Tìm hiểu thêm về cách công nghệ chỉnh sửa gen hoạt động qua video này của Hiệp hội Hoàng gia.)
Tôi cảm thấy cụm từ “tái thiết kế gen” mô tả quá trình này một cách chính xác hơn. Chính phủ gọi kỹ thuật chỉnh sửa gen là “phương pháp lai tạo giống chính xác”, đây được xem là một sự diễn tả hay và sát nghĩa. Về cơ bản, kỹ thuật chỉnh sửa gen khác với kỹ thuật biến đổi gen (BĐG) – vốn có lịch sử gây tranh cãi ở châu Âu. Điều quan trọng là chúng ta phải hiểu rõ. Trong khi kỹ thuật BĐG di chuyển gen từ loài này sang loài khác, thì kỹ thuật chỉnh sửa gen chỉ làm việc trên các gen có sẵn trong một sinh vật.
Việc người tiêu dùng nhầm lẫn thực phẩm chỉnh sửa gen với sinh vật BĐG (GMO) cũng tương tự như vấn đề mà các nhà khoa học chúng tôi gặp phải cách đây một thế hệ khi mà cây trồng BĐG còn mới và gặp phải nhiều sự phản đối do thiếu hiểu biết và e ngại khoa học. Mặc dù công nghệ BĐG đã được chứng minh và chấp nhận rộng rãi trên thế giới khu chúng được canh tác trên hàng nghìn mẫu (đơn vị diện tích tại Anh), tuy nhiên thuật ngữ “BĐG” vẫn “được cho là không nên được sử dụng” đối với một số người ở Anh và EU.
Để tránh để điều này xảy ra một lần nữa, chúng ta nên tiến hành một dự án giáo dục cộng đồng để chống lại những nhà hoạt động chống nông nghiệp, những người cổ suý cho việc hạn chế sử dụng công nghệ trong nông nghiệp cũng như gieo rắc nỗi sợ hãi lên người dân về lĩnh vực khoa học mới này.
Một trong những yêu cầu của họ là dán nhãn đặc biệt lên thực phẩm. Tuy nhiên khi không có hỏa hoạn, chúng ta không nên báo động — Dự luật công nghệ gen đã làm được điều này với quyết định không dán nhãn sản phẩm. Thực phẩm chỉnh sửa gen không khác thực phẩm chúng ta tiêu thụ ngày nay, và chúng cũng nên được đối xử tương tự.
Dự luật Công nghệ gen cũng áp dụng cách “tiếp cận gia tăng” (incremental approach), bắt đầu với cây trồng. Những lợi ích của thế hệ cây trồng chỉnh sửa gen đầu tiên sẽ liên quan đến việc cải thiện năng suất và chất lượng cây trồng. Là một người nông dân trồng lúa mì, tôi hy vọng chúng tôi sẽ có những hạt giống chống lại bệnh gỉ sắt và đốm lá đều do nấm gây hại cho những cây khỏe mạnh. Nếu có thể sử dụng công nghệ chỉnh sửa gen để chống lại những bệnh thực vật này, chúng tôi sẽ trồng được nhiều lương thực hơn trên diện tích đất ít hơn và với giá cả phải chăng hơn.
Người tiêu dùng đã quen với thực phẩm luôn sẵn có và giá cả phải chăng. Công nghệ nông nghiệp vốn nhận được ít sự quan tâm từ những người phụ trách công việc nội trợ trong gia đình. Tuy nhiên, điều này có thể thay đổi nếu kỹ thuật chỉnh sửa gen có thể tạo ra những lợi ích hướng đến người tiêu dùng, chẳng hạn như khả năng tăng cường vitamin để cải thiện dinh dưỡng. Công nghệ này cũng có thể cung cấp nhiều sự lựa chọn hơn, chẳng hạn như đối với những người bị dị ứng lúa mì.
Một khi chúng ta thiết lập được những lợi ích của kỹ thuật chỉnh sửa gen đối với cây trồng, khoa học có thể chuyển sang nghiên cứu trên lĩnh vực chăn nuôi, vì chúng ta cần chăn nuôi để động vật trang trại sống lâu hơn và khỏe mạnh hơn mà không đòi hỏi dùng nhiều thuốc.
Khi đó, người tiêu dùng có thể không chỉ tiêu thụ thực phẩm chỉnh sửa gen mà còn đánh giá cao những ưu điểm của nó và tích cực tìm mua. Không giống với thực phẩm BĐG, nhãn của thực vật chỉnh sửa gen có thể đưa thông tin về gen được chỉnh sửa, không phải do quy định pháp luật mà để nhận biết lợi thế cạnh tranh trên thị trường của các sản phẩm này.
Thực phẩm và nông nghiệp của ngày mai có thể trở nên tốt hơn bằng cách sử dụng công nghệ của ngày hôm nay. Nông dân có thể nuôi cả thế giới trong hôm nay và ngày mai, nếu họ được tạo điều kiện để thực hiện việc đó.
Bình luận