Thư Bộ trưởng Chính phủ Anh cho khu vực Scotland viết cho nông dân

Ảnh: Ông Malcolm Offord, Bộ trưởng Chính phủ Anh cho Scotland  

 (Nguồn: The Scotish farmer)

Ở vùng Cao nguyên người ta vẫn thường hay nói đùa rằng mỗi cánh đồng là “một mảnh đất nhỏ được bao quanh bởi hàng mẫu giấy tờ hành chính”. Có lẽ những người làm công tác quản lý đất đai ở nông thôn đều cảm thấy như vậy! Tôi cũng đã nói về vấn đề này tại Hội nghị về Đất đai và Bất động sản năm 2023 của Scotland tổ chức ở Edinburgh. Tôi đã nói với các đại biểu về sự phức tạp xung quanh đất đai nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của môi trường nông thôn, trong đó nông dân và các nhân tố như nông hộ sản xuất quy mô nhỏ, chủ đồn điền và người thuê nhà, là những người trông nom và bảo vệ. Chính phủ Anh có quan điểm rõ ràng rằng đất đai là nguồn tài nguyên quý giá. Đây không chỉ đơn thuần là những khoảng xanh ở giữa các thị trấn và làng mạc. Nó phải được bảo vệ và nuôi dưỡng để có thể tiếp tục hỗ trợ cho cộng đồng dân cưnông thôn, giúp họ duy trì công việc tốt, giống như những vụ mùa bội thu đã duy trì cuộc sống cho người dân Anh trong hàng thập kỷ qua. Tuy nhiên, chúng ta phải đối mặt với những thách thức chưa từng có khi gặp phải các vấn đề về khí hậu và rồi ngay khi vừa thoát khỏi bóng tối dài của đại dịch Covid thì cuộc chiến bất hợp pháp ở Ukraine lại diễn ra khiến chi phí sinh hoạt trên toàn cầu gia tăng.

Tuy nhiên, câu chuyện của người dân ở vùng nông thôn là một câu chuyện về sự dũng cảm và cải tiến, vượt qua và không chỉ tồn tại trước những thách thức mà còn phát triển mạnh. Đây là thời điểm mà khoa học có thể đến hỗ trợ chúng ta. Các kỹ thuật chọn tạo giống chính xác, chẳng hạn như chỉnh sửa gen, có thể giúp chúng ta tăng cường khả năng phục hồi của cây trồng trước các điều kiện thời tiết bất lợi. Chúng ta có thể tạo ra các giống cây có khả năng chịu hạn và chịu úng hay các giống cây chịu nhiệt khi thời tiết nóng hơn hoặc lạnh hơn. Chọn tạo giống chính xác cho phép chúng ta tạo ra những tính trạng có lợi ở thực vật mà thông qua nhân giống truyền thống sẽ mất nhiều thập kỷ để đạt được. Điều này cho phép các nhà khoa học tạo ra thực phẩm một cách an toàn, linh hoạt, thích nghi và phong phú hơn trong nhiều năm tới. Và Scotland hiện tại đang giữ vị trí tiên phong. Tại Dundee, Viện James Hutton đang dẫn đầu với công nghệ có thể giúp các nhà quản lý đất đai của Anh và giải quyết vấn đề gia tăng dân số toàn cầu. Thông qua chương trình “Thỏa thuận tăng trưởng” mang tính đột phá, Chính phủ Anh đã đầu tư 45 triệu bảng Anh vào Trung tâm tăng trưởng thực vật tiên tiến JHI và Trung tâm lúa mạch tiên tiến. Điều này sẽ đảm bảo một tương lai tươi sáng cho mạch nha lúa mạch, nguyên liệu cần thiết để tạo nên rượu whisky – mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của Scotland.

Tuy nhiên, có một vấn đề đang tồn tại, đó chính là việc Chính phủ Scotland do dự tham gia cùng Vương quốc Anh trong việc thúc đẩy những tiến bộ khoa học thông qua Luật Công nghệ Di truyền (Chọn tạo giống chính xác) / (The Genetic Technology –Precision Breeding Act). Với thực tế là Holyrood được phân quyền để đưa ra quyết định về các vấn đề liên quan đến nông nghiệp tại Scotland, Chính phủ Anh hi vọng có thể thuyết phục được Chính phủ Scotland cùng hợp tác trong vấn đề về chọn tạo giống chính xác. Chúng tôi muốn đảm bảo rằng nông dân ở Scotland không bị bỏ lại phía sau, vì nông dân ở những nơi khác được hưởng lợi thế thương mại của hạt giống và cây trồng cải tiến. Tuy nhiên, Holyrood đã có một cách tiếp cận khác là không ủng hộ Dự luật.

Mặc dù tôn trọng quyết định của Holyrood, nhưng điều này có vẻ khó khăn đối với những người hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, làm vườn và quản lý đất đai khi buộc phải hoạt động một cách biệt lập – hướng nội, không để ý đến những thông lệ tốt đang được áp dụng chỉ cách đó vài dặm. Tôi tin rằng việc tạo lập Holyrood nhằm mang lại cho Scotland lợi thế khi có hai chính phủ – một ở Edinburgh, một ở Westminster – cùng làm việc nhằm cải thiện đời sống của tất cả các cộng đồng chúng ta. Để thực hiện điều này, chúng ta cần một tinh thần nỗ lực chung, không phải là các giáo điều cố chấp và lỗi thời. Chỉnh sửa gen là tương lai và Scotland không thể bị bỏ lại phía sau. Chúng tôi sẽ tiếp tục tìm kiếm điểm chung với Chính phủ Scotland và tôi chắc chắn rằng chúng ta có thể tin tưởng vào sự hỗ trợ nhiệt tình từ khắp ngành nông nghiệp.

Làm thế nào để đạt được mục tiêu “phát thải bằng 0” (Net Zero) ở vùng nông thôn Scotland lại là một vấn đề quan trọng khác tại Hội nghị Đất đai và Bất động sản Scotland. Chính phủ Anh hiểu rằng “một diện tích đất đáp ứng mọi nhu cầu” là điều không thể có. Các khu đô thị cố gắng bao gồm mọi dịch vụ mà người dân cần trong bán kính 20 phút di chuyển. Ở thành thị khi bạn mất 20 phút chỉ để đến trạm xe buýt hoặc hộp thư gần nhất, thì điều đó rõ ràng không khả thi ở nông thôn. Một lần nữa, khoa học có thể giúp đưa các cộng đồng nông thôn đến gần hơn với việc đạt được mục tiêu Net Zero đang ràng buộc của chúng ta. Xe điện đang ngày càng phát triển và năm nay Chính phủ Anh – kết hợp với cơ quan quản lý năng lượng độc lập Ofcom – đã công bố Kế hoạch hành động về sạc thông minh cho xe điện, nhằm giúp người lái xe sạc theo cách sạch nhất và rẻ nhất có thể, cho dù ở các thành phố lớn hay thị trấn nhỏ. Mặc dù giao thông vận tải được phân cấp cho Quốc hội Scotland ra quyết định, Chính phủ Anh đã làm việc với các cộng đồng nông thôn và vùng sâu vùng xa để hỗ trợ các dự án cơ sở hạ tầng thông qua tài trợ “Levelling-Up”, chính sách hàng đầu cung cấp hỗ trợ trực tiếp cho các dự án mà người dân địa phương được coi là then chốt. Ví dụ, Quỹ Levelling-Up vòng hai với trị giá gần 27 triệu bảng đã được Hội đồng Quần đảo Shetland trao cho chiếc phà Fair Isle – được mô tả như một huyết mạch cho cộng đồng đảo mà nếu không có thì họ sẽ khó có thể chống chọi được với lời nguyền suy giảm dân số ở vùng nông thôn xa xôi hẻo lánh.

Kết nối vật lý rất quan trọng, nhưng chúng ta cũng đang sống trong thời kì kết nối kỹ thuật số. Điều cần thiết đối với các doanh nghiệp ngày nay khi internet mở ra thị trường toàn cầu và đối với cuộc sống hàng ngày khi tín hiệu điện thoại di động yếu có thể khiến bạn không thể giao dịch ngân hàng hàng ngày. Chúng tôi đang tăng cường kết nối kỹ thuật số và phủ sóng ở các vùng nông thôn một phần thông qua Mạng nông thôn chia sẻ, một thỏa thuận hàng đầu thế giới trị giá 1 tỷ bảng với sự chung tay từ đầu tư công và tư nhân vào một mạng lưới các bốt điện thoại mới và hiện có trên khắp Vương quốc Anh. Scotland hiện có một số khu vực có độ phủ sóng mạng di động thấp nhất ở Anh do vị trí địa lý độc đáo nơi đây. Tất cả các khoản phân bổ tài trợ ‘không tại chỗ’ của SRN – khoảng 310 triệu bảng – cũng sẽ được đầu tư vào Scotland để cung cấp vùng phủ sóng trong các cộng đồng nơi hiện không có nhà cung cấp dịch vụ điện thoại di động. Đảm bảo quyền truy cập công bằng và đáng tin cậy hơn vào các mạng di động trên khắp các cộng đồng Scotland có nghĩa là nhiều doanh nghiệp nông thôn sẽ có thể cung cấp dịch vụ kỹ thuật số, từ đó sẽ giúp hỗ trợ các nền kinh tế địa phương và tạo việc làm quan trọng. Đó là tất cả mục tiêu của Quỹ Levelling Up. Tài năng có mặt trên khắpmọi miền đất nước, trong khi cơ hội thì không. Mọi người sẽ luôn muốn chuyển đến những chân trời mới, nhưng nếu di chuyển xa nhà, đặc biệt nếu nhà ở vùng nông thôn Scotland, thì đó nên là một lựa chọn chứkhông phải là một nhu cầu kinh tế.

Năm 2019, Đảng Bảo thủ cam kết duy trì ngân sách hiện tại hàng năm là 2,4 tỷ bảng Anh cho nông dân trong mỗi năm của quốc hội. Chính phủ đang đáp ứng cam kết đó bằng cách cung cấp một khoản tái đầu tư tiền mặt cố định cho mức trần của Chính sách nông nghiệp chung năm 2019. Khoản tài trợ này sẽ được chi cho nông dân và các nhà quản lý đất đai và mang lại sự chắc chắn cho năm 2024. Từ năm 2024 đến năm 2025, kinh phí sẽ được đặt ra trong lần xem xét chi tiêu tiếp theo. Scotland và xứ Wales cũng nhận được sự hỗ trợ từ Bew Review với khoản tài trợ bổ sung để giải quyết tình trạng thiếu vốn trong lịch sử. Tổng kinh phí hiện tại cho nông nghiệp Scotland từ Kho bạc Anh là 620 triệu bảng mỗi năm. Trong khi đó, Thủ tướng đã đặt ra năm mục tiêu chính cho Chính phủ của mình. Giảm một nửa lạm phát, phát triển nền kinh tế, giảm nợ quốc gia, giải quyết danh sách chờ của Dịch vụ y tế quốc gia (National health service – NHS) và ngăn chặn nạn buôn bán người bất hợp pháp.

Hai điều này liên quan mật thiết đến nhau. Lạm phát không phụ thuộc vào vị trí địa lý hay địa vị. Nó ăn mòn ngân sách hộ gia đình và doanh nghiệp ở bất cứ đâu và cho dù bạn là ai. Mong muốn phát triển nền kinh tế của chúng tôi có tầm quan trọng sống còn đối với vùng nông thôn Scotland. Một nền kinh tế lớn hơn có nghĩa là các doanh nghiệp phát triển mạnh mẽ hơn, nhiều việc làm hơn và thịnh vượng hơn, từ Cực Nam Mull củaxứ Galloway đến Cực Bắc Saxa Vord trên quần đảo Shetland, từ đảo Soay ở Cực Tây đến thị trấn Peterhead ở Cực Đông Scotland. Nông thôn Scotland là một khu vực có ảnh hưởng rất lớn và đây là một trong những vùng Chính phủ Anh đang nỗ lực hỗ trợ.

###