Các nhóm chống vắc xin và chống BĐG tăng gấp đôi vận động hành lang thuyết âm mưu về Trung Quốc và dịch COVID

Dù thuyết âm mưu trước đây về 5G dường như đang dần biến mất, các nhóm cực đoan tại cả hai phía của phổ chính trị đang hội tụ xung quanh một kịch bản mới hơn. Bây giờ, họ khẳng định virus SARS-CoV-2 là hoàn toàn không tự nhiên – bất chấp sự đồng lòng của giới khoa học hướng về điều ngược lại – mà bằng cách nào đó được tạo ra như một phần của chương trình chiến tranh sinh học tại một phòng thí nghiệm tại Trung Quốc.

Thuyết này đang trở nên thịnh hành tại các trang tin tức bảo thủ như Breitbart, nơi bao trùm việc đưa tin của nó với khẩu hiệu chính trị “Bắt Trung Quốc phải trả giá”, cũng như giữa các nhóm chống vắc xin và chống biến đổi gen (BĐG). Họ rõ ràng có chung một mục tiêu: Làm suy giảm niềm tin của công chúng đối với khoa học chính thống và ngăn chặn sự phát triển của các biện pháp can thiệp y tế như thuốc chống virus và vắc xin, để giải quyết đại dịch này.

Các nhà vận động chống vắc xin của Mỹ đã đăng tải các nội dung khích động trên Instagram, cáo buộc các chuyên gia chiến tranh sinh học đã nhắm tới việc tạo ra “các siêu vi khuẩn gây ra đại dịch #COVID”. Các nhóm chống BĐG sau đó đã góp thêm lời. Hiệp hội Người tiêu dùng Hữu cơ Hoa Kỳ đã phóng đại những tuyên bố sai lầm nêu trên, đồng thời tham gia cùng tổ chức GM Watch của Anh trong việc đăng tải các chỉ trích, theo đó hoài nghi sự đồng thuận hiện tại của giới khoa học về nguồn gốc của virus và cáo buộc ý định bất chính của Trung Quốc.

Những tin đồn về việc Trung Quốc đã tạo ra COVID một cách có chủ ý, thậm chí có thể như một loại vũ khí sinh học, nay đã trở nên phổ biến đến mức Giáo sư Yuan Zhiming, giám đốc Phòng thí nghiệm An toàn sinh học Quốc gia thuộc Viện Virus học Vũ Hán (WIV) buộc phải trực tiếp bác bỏ.

Trong một phỏng vấn với trang Reuters, ông Yuan nói rằng các cáo buộc trên là “hiểm ác” và “từ trên trời rơi xuống”. “WIV không hề có ý định và không có khả năng để thiết kế và tạo ra một loại virus corona mới,” ông Yuan nói với Reuters. “Hơn nữa, không hề có thông tin nào trong bộ gen của SARS-CoV-2 cho thấy nó được tạo ra bởi con người.”

Như Liên minh Khoa học đã đưa tin trước đó, hiện nay có một sự đồng thuận mạnh mẽ trong cộng đồng khoa học về việc virus SARS-CoV-2 có nguồn gốc từ dơi và nhảy sang con người, khả năng thông qua một vật chủ trung gian như tê tê.

Thuyết này được củng cố bởi các bằng chứng về di truyền từ virus. Các nhà khoa học viết trên Tạp chí Y học Tự nhiên vào ngày 17 tháng Ba nêu rõ “tất cả các đặc điểm đáng chú ý của SARS-CoV-2” cũng được quan sát thấy “tại các virus corona họ hàng khác trong tự nhiên” và bởi thế “chúng tôi không tin bất cứ kịch bản nào liên quan đến phòng thí nghiệm là đáng tin cậy.”

Trái lại, thuyết âm mưu về việc COVID được tạo ra tại một phòng thí nghiệm Trung Quốc được đưa ra lần đầu tiên qua một bộ phim tài liệu kéo dài hàng giờ sản xuất bởi Đại Kỷ Nguyên, một tờ báo tiếng Anh có trụ sở tại Mỹ có mối liên hệ với giáo phái tôn giáo Pháp Luân Công, từ lâu đã bị đàn áp bởi Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Tuy nhiên, thuyết âm mưu này hiện được ủng hộ mạnh mẽ bởi các nhà hoạt động chống vắc xin và chống BĐG. Trong một bài diễn văn vào ngày 29 tháng Tư có tiêu đề “Kẻ giết người xấu xa nhất: Những thủ phạm đứng sau dịch COVID-19”, người đứng đầu Hiệp hội Người tiêu dùng Hữu cơ (OCA) Ronnie Cummins đã buộc tội “Chính quyền Trung Quốc và Mỹ, các công ty dược phẩm lớn, Facebook, Google cùng một mạng lưới các nhà khoa học kiêu ngạo và vô đạo đức trên toàn cầu đang điên cuồng cố gắng che giấu nguồn gốc phòng thí nghiệm và những âm mưu hiểm ác đằng sau đại dịch COVID-19.”

OCA là một trong những nhóm hoạt động chống khoa học kiên định nhất tại Mỹ. Nhóm này được ám chỉ liên quan trực tiếp đến sự hồi sinh của dịch sởi tại một số địa điểm do hoạt động chống vắc xin của nó. Nhóm này cũng tài trợ cho US Right to Know, một nhóm chống BĐG rất tích cực trong việc quấy rối các nhà khoa học thực hiện nghiên cứu về công nghệ sinh học nông nghiệp tại khu vực công.

Cummins viết: “Các nhà hoạt động phê bình kỹ thuật gen di truyền và các thí nghiệm chiến tranh sinh học, trong đó có tôi, tiến sĩ Mercola [một lang băm về y học thay thế đã bị cấm bởi Google] và GM Watch, cùng với các tiếng nói độc lập từ truyền thông đại chúng, nay báo cáo, dù trong một số trường hợp bất đắc dĩ, rằng việc kết hợp các bằng chứng đã cho thấy virus chết chóc COVID-19 có thể đã vô tình rò rỉ ra từ một trong những phòng thí nghiệm chiến tranh sinh học được cho là bảo mật cao” tại Trung Quốc, trong đó có WIV.

Những tin đồn và những thuyết âm mưu như vậy có thể làm suy yếu niềm tin của công chúng đối với khoa học. Chúng gây ra những hệ quả đặc biệt nguy hiểm trong bối cảnh đại dịch COVID-19 đang diễn ra trên khắp thế giới, mà tại đó chiến lược giải thoát gần như duy nhất là sử dụng một loại vắc xin hiệu quả trên phạm vi toàn cầu.

Theo Liên minh Khoa học và Thời báo Tài chính đưa tin, các nhóm chống vắc xin đã tham gia tổ chức các cuộc biểu tình chống lệnh phong tỏa tại Mỹ và các dấu hiệu đáng lo ngại đang gia tăng tại một số quốc gia khi sự hoài nghi về việc tiêm chủng đang lớn dần lên trong người dân.

“Tại một thế giới nơi những người ủng hộ việc chống vắc xin và phủ nhận biến đổi khí hậu vẫn còn cố chấp, việc đối thoại lý trí dường như là vô vọng, đặc biệt khi thuật toán mạng xã hội và những kẻ không đáng tin cố tình phóng đại các thông điệp giả khoa học.” Nhà nghiên cứu chính sách và luật pháp Timothy Caulfield viết trên tạp chí Tự nhiên. “Không có câu trả lời nào dễ dàng giải quyết vấn đề này, nhưng những thông điệp khoa học có hiểu biết lại không dễ để tìm thấy. Chúng ta cần có nhiều hơn các nhà nghiên cứu gắng sức hơn.”