6 điều cần biết về phát triển thực phẩm biến đổi gen của Trung Quốc trong bối cảnh Bắc Kinh đẩy mạnh an ninh lương thực

Với việc Bắc Kinh ngày càng chú trọng đến an ninh lương thực, ngành hạt giống Trung Quốc đã bước sang kỷ nguyên mới vào năm ngoái khi các cơ quan quản lý tăng cường đẩy mạnh việc sử dụng thực phẩm BĐG, cụ thể là cho phép trồng thương mại quy mô lớn đối với hai loại cây trồng chủ lực.

Sau hơn một thập kỷ tranh luận và trồng thử nghiệm một cách thận trọng, Trung Quốc đang đẩy mạnh thương mại hóa các loại cây trồng BĐG năng suất cao hơn. Bước tiến này là một phần trong nỗ lực cải thiện hiệu quả nông nghiệp để đáp lại lời kêu gọi của Chủ tịch Tập Cận Bình về khả năng tự cung tự cấp tốt hơn của nền kinh tế trong việc nuôi sống 1,4 tỷ người dân.

1. Những loại cây trồng BĐG nào đang được trồng ở Trung Quốc?

Theo Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung Quốc – cơ quan chuyên giám sát các hoạt động ứng dụng công nghệ nông nghiệp, các cây trồng đậu nành, ngô, bông và đu đủ BĐG đã được cấp phép canh tác cho mục đích thương mại ở quốc gia này. Trong thập kỷ vừa qua, mặc dù hạn chế trồng đu đủ và bông vì mục đích thương mại nhưng vào tháng 10/2023, Trung Quốc đã “bật đèn xanh” cho việc canh tác 37 giống ngô và 14 giống đậu nành BĐG để mở rộng số lượng cây trồng BĐG. Trong đợt công bố thứ hai vào tháng 3, Trung Quốc cũng phê duyệt thêm 27 giống ngô và 3 giống đậu tương.

Trung Quốc phụ thuộc rất nhiều vào các nhà cung cấp đậu nành nước ngoài, với khối lượng vận chuyển hạt thương phẩm chứa dầu này chiếm hơn 60% trong tổng số 160 triệu tấn thực phẩm nhập khẩu vào năm ngoái. Bên cạnh đó, nhập khẩu đậu nành cũng tăng hơn 11% trong năm ngoái từ năm 2022 lên 99,4 triệu tấn.

2. Các công ty phát triển giống nào đang tham gia vào quá trình phát triển thực phẩm BĐG của Trung Quốc?

Theo hai đợt công bố của Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung quốc, công ty Công nghệ sinh học Dabeinong Bắc Kinh, Công ty Hạt giống Lantron Bắc Kinh và Công ty Hạt giống Shandong Denghai là các công ty sở hữu các giống được phê duyệt nhiều nhất. Tập đoàn Hạt giống Quốc gia Trung Quốc, công ty con của Tập đoàn dẫn đầu ngành hạt giống trong nước, Syngenta, cũng sở hữu 5 giống cây BĐG. Syngenta thuộc sở hữu hoàn toàn của “gã khổng lồ” hóa chất nhà nước ChemChina sau thỏa thuận trị giá 43 tỷ đô vào năm 2017. Các học viện khoa học nông nghiệp được nhà nước hậu thuẫn ở Hắc Long Giang, khu tự trị Nội Mông, Bắc Kinh và Hà Bắc cũng sở hữu hơn chục giống cây trồng được phê duyệt.

3. Các công ty nước ngoài có tiếp cận được thị trường cây trồng BĐG của Trung Quốc không?

Đầu tư nước ngoài vào việc nhân giống và sản xuất hạt giống BĐG nhìn chung vẫn bị cấm, mặc dù đang tồn tại những điều khoản trái ngược nhau nằm trong các quy định khác nhau. Trung Quốc đã ban hành nhiều phiên bản danh mục cấm đầu tư nước ngoài khác nhau, bao gồm việc phát triển triển và sản xuất cây trồng BĐG. Tuy nhiên, các quy định của Bộ Nông nghiệp và Nông thôn về đánh giá an toàn của sinh vật BĐG đã mở ra cơ hội cho công ty nước ngoài tiếp cận thị trường này khi xác nhận rằng những khoản đầu tư cho hoạt động này phải được Hội đồng Nhà nước phê duyệt.

4. Cây trồng BĐG được phép trồng ở khu vực nào của Trung Quốc?

Theo giấy phép của Bộ Nông nghiệp và Nông thôn cấp cho các nhà sản xuất giống cây trồng vào tháng 12 năm 2023, các giống BĐG đã được phê duyệt chỉ được phép trồng ở các khu vực được chỉ định, cụ thể là các khu vực thuộc tỉnh Cam Túc, Nội Mông, Vân Nam và Hồ Bắc. Vào tháng 8, Bộ cho biết cũng đã trồng thử nghiệm trên nhiều khu vực, bao gồm 20 quận ở Hà Bắc, Nội Mông, Cát Lâm, Tứ Xuyên và Vân Nam trong năm 2023. Tuy không có số liệu chính thức về tổng diện tích cây trồng BĐG được trồng ở Trung Quốc, nhưng vào tháng 8 vừa qua, theo nguồn tin trong ngành công bố trong tờ Securities Times, khoảng 267.000 ha (660.000 mẫu Anh) cây trồng BĐG đã được trồng như một phần của các dự án thử nghiệm vào năm ngoái.

5. Yêu cầu ghi nhãn thực phẩm BĐG tại Trung Quốc là gì?

Trung Quốc yêu cầu ghi nhãn bắt buộc nếu sản phẩm có chứa hoặc được chế biến từ cây trồng BĐG. Tuy nhiên, các quy định dự kiến ​​sẽ được nới lỏng sau đề xuất sửa đổi vào tháng 10. Trong dự thảo sửa đổi, Bộ Nông nghiệp và Nông thôn cho biết các nhà sản xuất sẽ chỉ bắt buộc phải tiết lộ hàm lượng BĐG nếu vượt quá 3% khối lượng tổng thể của sản phẩm. Yêu cầu này dựa trên tỷ lệ nguyên liệu BĐG được áp dụng rộng rãi ở Hoa Kỳ, Châu Âu và Nhật Bản. Theo tờ The Paper tại Thượng Hải đưa tin vào tháng 3, việc sửa đổi dự kiến sẽ được tiến hành trước cuối năm nay.

6. Triển vọng cho thị trường thực phẩm BĐG tại Trung Quốc

Các nhà phân tích kỳ vọng thị trường thực phẩm BĐG của Trung Quốc sẽ có tăng trưởng tích cực trong những năm tới. Vào tháng 11, Kaiyuan Securities cho biết ngô và đậu tương BĐG sẽ tạo ra một thị trường mới trị giá 7 tỷ nhân dân tệ (968 tỷ đô) trong 8 năm tới dựa trên xu hướng tương tự ở Mỹ. China Galaxy Securities ước tính nếu chỉ xét về diện tích trồng, các giống BĐG sẽ chiếm khoảng 40% diện tích trồng ngô và đậu tương ở Trung Quốc trong 6 năm tới.

===