Hội nghị sơ kết 3 năm triển khai chương trình hợp tác hướng dẫn sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả, có trách nhiệm tại Đồng Tháp

Sự kiện đánh dấu cột mốc quan trọng trong hành trình hợp tác giữa ba bên nhằm thúc đẩy việc sử dụng thuốc BVTV an toàn và hiệu quả cũng như các phương thức canh tác bền vững, có trách nhiệm.

Sự kiện đã nhận được sự quan tâm và tham dự của hơn 100 đại biểu đến từ các cơ quan quản lý trong lĩnh vực nông nghiệp và BVTV, chính quyền địa phương, Chi cục Trồng trọt và BVTV của một số tỉnh lân cận, đại lý buôn bán vật tư nông nghiệp, nông dân tại địa phương, cùng đại diện các cơ quan báo chí trong nước. Nội dung chương trình bao gồm hoạt động tham quan mô hình sử dụng thuốc BVTV có trách nhiệm trên cây có múi tại huyện Lai Vung, Hội thi nông dân, Hội nghị sơ kết 3 năm và Lễ ký kết hoạt động hợp tác năm 2025.

Tại Hội nghị, các đại biểu đã cùng nhìn lại những kết quả nổi bật sau 3 năm triển khai chương trình hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng của từng hoạt động, đồng thời thống nhất chương trình làm việc trọng tâm cho năm tới (2025). Một hoạt động trong khuôn khổ hội nghị – “Hội thi Nông dân sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả, có trách nhiệm” – đã thu hút sự tham gia và hưởng ứng tích cực của nông dân tại địa phương. Hội thi không chỉ tạo ra sân chơi bổ ích, có tính tương tác cao, mà còn giúp bà con nông dân ôn tập lại các kiến thức đã được tập huấn; mà còn lan tỏa mạnh mẽ thông điệp về tầm quan trọng của việc sử dụng thuốc BVTV có trách nhiệm – góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giữ gìn môi trường và hướng đến một nền nông nghiệp bền vững.

Phát biểu tại Hội nghị,  nhấn mạnh, “Tăng cường hướng dẫn sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả, có trách nhiệm trong sản xuất nông nghiệp là nhiệm vụ tiên quyết và ưu tiên của Cục BVTV. Trong thời gian vừa qua, Cục đã phối hợp với chính quyền các cấp và mạng lưới đối tác trong ngành BVTV xây dựng nhiều chương trình hành động, tuyên truyền, phổ biến quy định pháp luật về việc sử dụng an toàn và hiệu quả các vật tư nông nghiệp, trong đó bao gồm cả thuốc BVTV. Việc triển khai chương trình tại Đồng Tháp cũng như tại nhiều địa phương khác trên cả nước tái khẳng định các cam kết lâu dài của Cục nhằm theo đuổi các cam kết về phát triển nông nghiệp bền vững. Sau 3 năm triển khai, sự tham gia và phản hồi tích cực của nông dân – đối tượng tiếp cận và hưởng lợi trực tiếp từ các lớp tập huấn, đã cho thấy hiệu quả và một số tác động bước đầu của chương trình, qua đó đề cao tầm quan trọng của hợp tác công – tư trong quá trình nâng cao nhận thức và thúc đẩy thực hành canh tác an toàn.”

Cũng tại sự kiện, ông Huỳnh Tất Đạt – Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Đồng Tháp cho biết, “Chúng tôi ghi nhận những đóng góp và phối hợp hiệu quả của Cục BVTV và CropLife Việt Nam thông qua các phản hồi và chuyển biến tích cực trong quá trình thay đổi nhận thức của nông dân và đại lý về sản xuất nông nghiệp có trách nhiệm. Việc áp dụng các phương thức sản xuất bền vững không chỉ đem tới nhiều ý nghĩa quan trọng về kinh tế, sức khỏe và môi trường, mà còn góp phần xây dựng thương hiệu và nâng cao giá trị nông sản của địa phương. Chúng tôi mong muốn sẽ tiếp tục nhận được sự hỗ trợ từ các bên trong thời gian tới để triển khai thêm nhiều chính sách liên quan giúp nông dân gia tăng thu nhập, góp phần hoàn thành các chỉ tiêu phát triển ngành nông nghiệp đã đề ra.”

Đại diện CropLife Việt Nam, ông Đặng Văn Bảo – Chủ tịch Hiệp hội chia sẻ, “Một trong những cam kết quan trọng của tất cả các công ty thành viên CropLife đó là chúng tôi luôn tiến hành song song các hoạt động tập huấn khi giới thiệu và thương mại sản phẩm thuốc BVTV trên thị trường. Ý nghĩa của hoạt động này đó là tối đa hóa lợi ích, công dụng của sản phẩm cũng như giảm thiểu mọi rủi ro có thể có đối với sức khoẻ cộng đồng, môi trường và chất lượng nông sản. Cam kết này cho thấy ưu tiên hàng đầu của CropLife cùng các thành viên đó là sức khỏe và sự an toàn của những người tiếp xúc với thuốc BVTV cũng như thể hiện trách nhiệm và tầm nhìn của chúng tôi trong việc hỗ trợ an ninh lương thực và hướng tới phát triển nông nghiệp bền vững. Chúng tôi hy vọng rằng thành công của chương trình hợp tác triển khai tại Đồng Tháp sẽ tiếp tục được lan toả và nhân rộng và kêu gọi được sự tham gia tích cực hơn từ các đối tác trong chuỗi giá trị – hướng tới các mục tiêu chung về canh tác nông nghiệp hiện đại, bền vững và có trách nhiệm.”

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp & PTNT tỉnh Đồng Tháp, tính đến hết năm 2024, chương trình đã tổ chức tập huấn cho hơn 3.700 nông dân, gần 1.000 đại lý vật tư nông nghiệp và 100 cán bộ kỹ thuật tại tỉnh Đồng Tháp về các nguyên tắc sử dụng và buôn bán thuốc BVTV an toàn, có trách nhiệm; cấp phát hơn 3.700 bộ đồ bảo hộ lao động cho nông dân sử dụng khi phun và pha chế thuốc. Bên cạnh đó, 3 bên cũng đã phối hợp triển khai 6 mô hình sử dụng thuốc BVTV có trách nhiệm trên các cây trồng chủ lực của tỉnh bao gồm lúa, hoa cảnh, sầu riêng, ớt, xoài và cây có múi, với tổng diện tích mô hình đạt trên 350 ha và hơn 600 hộ nông dân tham gia. Trong các năm đầu triển khai, các bên tham gia đã phối hợp với Hội Nông dân tỉnh phát động “Ngày hội Thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng” trên địa bàn 12 huyện, thành phố trực thuộc tỉnh Đồng Tháp. Chỉ trong hai năm 2022-2023, chương trình đã thực hiện 36 đợt thu gom tại các huyện và 8 đợt tại các mô hình, với tổng khối lượng thu gom đạt hơn 21 tấn bao gói. Song song với quá trình triển khai, chương trình cũng thực hiện các hoạt động tuyên truyền, truyền thông, phổ biến kiến thức về sử dụng thuốc BVTV có trách nhiệm, thông qua phát hành nhiều tài liệu, tờ rơi, áp phích, quạt in thông tin, phát sóng chuỗi video hướng dẫn trên Đài truyền hình Đồng Tháp và lắp đặt các bộ pano tại các mô hình và các huyện sản xuất nông nghiệp trọng điểm của tỉnh.

Năm 2024 cũng đánh dấu năm đầu tiên 3 bên triển khai thu thập dữ liệu để đánh giá tác động của chương trình đối với thói quen sử dụng thuốc BVTV của nông dân. Kết quả sơ bộ cho thấy chương trình đã mang lại những cải thiện đáng kể trong kiến thức, thái độ, và thực hành của nông dân cũng như đại lý kinh doanh thuốc BVTV. Đối với nông dân, dữ liệu ghi nhận mức độ hiểu biết rõ về thuốc BVTV tăng từ 6-34% tùy theo chủ đề được tập huấn. Các thay đổi tích cực cũng được thể hiện qua thực hành như lựa chọn, vận chuyển, bảo quản và sử dụng thuốc, trong đó tỷ lệ nông dân chỉ mua thuốc theo kinh nghiệm hoặc thói quen giảm 21,7%. Đối với đại lý thuốc BVTV, mức độ hiểu biết rõ về các quy định chung liên quan đến buôn bán, chất lượng thuốc BVTV và thu gom bao gói đều tăng từ 8-18% so với trước tập huấn, hơn 95% đại lý đã chủ động tư vấn nông dân sử dụng đồ bảo hộ lao động cũng như truyền đạt các rủi ro tiềm ẩn liên quan đến thuốc BVTV.

Tuy nhiên, kết quả điều tra cũng chỉ ra một số hạn chế, như điều kiện sử dụng đồ bảo hộ lao động còn bất tiện hay việc thiếu các điểm thu gom tập trung cho bao gói thuốc. Thông qua phiếu điều tra, các nông dân, đại lý và cán bộ tham gia chương trình cũng đưa ra một số kiến nghị để cải thiện chương trình, tập trung vào việc bổ sung nội dung tập huấn liên quan đến sử dụng drone, thuốc BVTV sinh học, và tăng cường sử dụng tài liệu trực quan dễ tiếp cận hơn, tổ chức các buổi thảo luận nhóm, chia sẻ kinh nghiệm giữa nông dân, đại lý và chuyên gia, tổ chức các buổi thăm quan nhà máy…

Trong thời gian tới, ba bên sẽ tiếp tục hợp tác nhằm tiếp nối và nâng cao các kết quả đã đạt được trong 3 năm vừa qua. Năm 2025 sẽ đánh dấu một số điểm mới đáng chú ý trong chương trình, bao gồm: mở rộng mô hình sử dụng thuốc BVTV có trách nhiệm sang các cây trồng chủ lực khác, phù hợp với định hướng xuất khẩu của tỉnh; triển khai tập huấn về an toàn khi sử dụng thiết bị bay không người lái (drone) để phun thuốc BVTV; giới thiệu và hướng dẫn nông dân tham gia chương trình đào tạo trực tuyến về sử dụng thuốc BVTV an toàn và hiệu quả, dự kiến sẽ được Cục BVTV ban hành trong thời gian tới; phổ biến thông tin và hỗ trợ Đồng Tháp xây dựng hồ sơ xin tài trợ từ Quỹ Bảo vệ Môi trường Việt Nam theo quy định EPR, nhằm tạo nguồn lực ổn định và lâu dài cho hoạt động thu gom, xử lý bao gói thuốc BVTV sau sử dụng. Những điểm mới này không chỉ giúp người dân làm quen và tiếp cận với các cải tiến trong lĩnh vực BVTV mà còn thúc đẩy việc áp dụng một cách an toàn và có trách nhiệm.

###